W tym artykule przeczytasz m.in.:
- o placu,
- kim jest jego patron
Dionizy Apolinary Henkiel (Henkel)
Urodził się w 1842 w Jaropowyczach na Kijowszczyźnie, zm. 23 maja 1920 w Warszawie) – polski dziennikarz i krytyk literacki.
Życiorys
Syn Wiktora i Albiny, szlachcic. Ukończył gimnazjum w Kijowie, a następnie studiował na Uniwersytecie św. Włodzimierza. Był uczestnikiem powstania styczniowego. Aresztowany w 1863 podczas przewożenia broni dla uczestników walk. Został skazany na 6 lat i zesłany na Syberię (przebywał w Ojoku w guberni irkuckiej, a następnie w Irkucku).
Od 1870 roku mieszkał w Warszawie, gdzie pracował jako dziennikarz. W latach 1870–1872 był redaktorem „Tygodnika Illustrowanego”, w okresie 1872–1873 pisał dla „Wieńca”, a od 1873 do 1897 – dla „Gazety Polskiej”. W latach 1891–1914 był redaktorem miesięcznika „Biblioteka Warszawska”.
Głównym przedmiotem jego zainteresowań była literatura. W dziedzinie tej uchodził za autorytet. Był krytykiem literackim i teatralnym, zajmował się także polityką i socjologią. Jego mieszkanie przy ulicy Mazowieckiej 9 było częstym miejscem spotkań elity literackiej Warszawy. Doradzał wielu pisarzom i utrzymywał z nimi relacje przyjacielskie (m.in. z Henrykiem Sienkiewiczem, Władysławem Reymontem, Józefem Weyssenhoffem, Szymonem Askenazym i Ludwikiem Krzywickim). Był autorem pomysłu na tytuł powieści Henryka Sienkiewicza „Ogniem i mieczem”.
Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 54-6-8).
Upamiętnienie
W 1926 roku jego imieniem nazwano plac na warszawskim Żoliborzu.
O Placu słów kilka
Plac znajduje w Warszawie się na obszarze Miejskiego Systemu Informacji Stary Żoliborz. Leży na przecięciu ulic: Stanisława Wyspiańskiego, Władysława Niegolewskiego i Bronisława Trentowskiego. Ma okrągły kształt.
Plac został zaprojektowany przez Romualda Gutta. Był częścią Żoliborza Urzędniczego. Wokół placu wybudowano w latach 1922–1925 według projektu Gutta szeregowe wille o dwóch kondygnacjach i czterospadowych dachach w stylu dworkowym, reprezentujące architekturę modernizmu. Zabudowa ta uległa całkowitemu zniszczeniu w wyniku powstania warszawskiego. W 1944 roku działania zbrojne prowadziło tu zgrupowanie „Żyrafa”. Powstańcy wycofali się z placu 29 września 1944 roku, dzień przed kapitulacją dzielnicy.
Nową, powojenną zabudowę placu oraz osiedle wzdłuż ul. Wyspiańskiego zaprojektowali w latach 1951–1952 Jacek Nowicki we współpracy z Bogusławem Karczewskim. Przedwojenną luźną zabudowę zastąpiła zabudowa bardziej zwarta. Budynki wzniesione w latach 1953–1956 mają trzy kondygnacje, a także wysokie mansardowe dachy z lukarnami, pokryte czerwoną dachówką. Występują szklane wystawki w narożnikach dachów, oświetlające klatki schodowe oraz przejazd bramny. Budynki ułożone są w sposób zwarty i tworzą pierścień wokół placu, przerwany jedynie wlotami ulic. Inspiracją przy projektowaniu była zabudowa małych miast. Chociaż zespół budynków powstał w schyłkowym okresie realizmu socjalistycznego, nawiązują one do przedwojennego stylu dworkowego i prowincjonalnego baroku (podobną architekturę ma inny żoliborski plac – Słoneczny, również zaprojektowany po wojnie przez Jacka Nowickiego).
W 2003 roku plac Henkla znalazł się liście dóbr kultury współczesnej Warszawy przygotowanej przez Stowarzyszenie Architektów Polskich. Wszystkie położone przy nim budynki od lipca 2012 roku znajdują się w gminnej ewidencji zabytków m.st. Warszawy.
Napisz komentarz
Komentarze