W tym artykule przeczytasz między innymi o:
- patronie ulicy
- ciekawostkach z jego życia
Bronisław Ferdynand Trentowski (ur. 21 stycznia 1808 we wsi Opole, zm. 16 czerwca 1869 we Fryburgu Bryzgowijskim) – polski filozof, pedagog, mesjanista i wolnomularz.
Życiorys
Urodził się jako Bronisław Ferdynand Trętowski – syn Leona Trętowskiego i Marii z Karskich Trętowskiej[1]. Miał czterech braci: Juliana, Konstantego, Józefa i Antoniego, oraz trzy siostry: Joannę, Domicelę i Małgorzatę. Był wychowankiem Kolegium Pijarów w Łukowie, jego nauczycielem był m.in. ks. Kazimierz Aleksander Pułaski. W latach 1825–1828 studiował na Wydziale Nauk i Sztuk Pięknych oraz Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego, ale tylko na tym pierwszym przystąpił do egzaminu końcowego. Egzamin zdał z wynikiem celującym – tytuł magistra filologii uzyskał w dniu 14 sierpnia 1828 r.
Po klęsce powstania listopadowego, w którym brał udział w kilkunastu bitwach (m.in. pod Grochowem i Ostrołęką), przebywał na emigracji w Niemczech. Tam w roku 1833 zmienił pisownię swojego nazwiska z Trętowski na Trentowski. W Niemczech powstało też jedno z najważniejszych dzieł jego życia pt. Chowanna, czyli system pedagogiki narodowej jako umiejętności wychowania, nauki i oświaty, słowem wykształcenia naszej młodzieży. Pierwsze wydanie tego dwutomowego dzieła ukazało się w 1842. Jako pierwszy autor w języku polskim w książce Stosunek filozofii do cybernetyki, czyli sztuki rządzenia narodem z 1843, użył terminu cybernetyka. W latach 1847–1848 opracował pracę pt. Wiara słowiańska, czyli etyka piastująca wszechświat, gdzie utrzymywał, że bogowie słowiańscy są postacią tego samego Boga, którego czczą chrześcijanie.
Twórca koncepcji filozoficznej zwanej różnojednią: świat materialny – świat rozumu (rozum to całokształt wiedzy uzyskanej za pomocą zmysłów); wiedza o świecie duchowym pochodzi od umysłu (spekulacja); rzeczywisty świat (Boski) dostępny jest jedynie umysłowi. Mysł to osobna kategoria poznawcza stanowiąca syntezę (różnojednię) rozumu i umysłu.
Rodzina
22 lutego 1838 r. zawarł związek małżeński z Niemką Karoliną Humborger (1802 – 10 XI 1880) w kościele protestanckim we Fryburgu Bryzgowijskim. Para doczekała się trójki dzieci, ale tylko najmłodsze z nich – córka Olimpia Flora (ur. 5 maja 1842) – dożyło dorosłości. Olimpia wyszła za mąż za Polaka Emila Butkiewicza w dniu 18 sierpnia 1864 r. Wiosną 1865 r. wyjechała z nim do Kaczanowa na Litwie.
Trentowski przyjaźnił się z Zygmuntem Krasińskim – od roku 1846 do śmierci Krasińskiego. Poeta wspierał finansowo filozofa. Bronisław Trentowski zmarł 16 czerwca 1869 r. we Fryburgu Bryzgowijskim i trzy dni później został pochowany na miejscowym cmentarzu.
Napisz komentarz
Komentarze